Bilgi çağı ortaya çıkan teknolojik her olguyu hemen kabullenmeyi gerektirir. İnsanın, iletişimin ve internetin kesişiminde yer alan sosyal medya da bireyler tarafından çabucak benimsendi. Bu yeni medya ile kullanıcıların hayat tarzının aniden değişmesi birçok kültürel ve toplumsal avantaj ve sorunu da beraberinde getirdi.
Geleneksel medyanın aksine sosyal medyada birey, izleyici değil katılımcıdır; yani aktif olarak kendi içeriğini üretir. Özellikle Twitter, Facebook gibi yazı dilinin hakim olduğu sosyal medya araçlarında dilin kullanımı, sosyal medyanın kültüre en net yansımalarını gösterir.
Spor egzersizlerini ve sağlıklı beslenme yaşam tarzını aktif olarak sosyal medyada paylaşan biri olarak sosyal medyanın etkisinin giderek arttığını gözlemleyebiliyorum. Ben faydalarını paylaşmaya ve büyütmeye odaklıyım.
Ancak; jargon, üslup gibi dilin çeşitli özelliklere göre kullanım şekilleri toplumda olduğu gibi sosyal medya üzerinde de bir gruptan diğerine değişiyor. İşin ilginç tarafı, günümüzde sanal ortam üzerindeki jargonun, mizah dilinin gerçek hayata, sokağa da aynen yansımış olmasıdır. Bu durum toplumlarda kültürün dil aracılığıyla taşındığı bilgisi bağlamında düşünüldüğünde önemlidir.
Dil, kültür, sosyal medya üçgenindeki en ciddi olumsuzluk; karakter sınırını aşmamak için yapılan kelimelerden sesli harflerin atılması, daha hızlı olabilmek adına yeni kısaltmaların kullanılması, noktalama işaretlerinin önemini yitirmesi gibi dil ve anlam bilgisi hatalarıdır. Kitap, dergi, gazete okumaktan çok sosyal medyada vakit geçiren neslin yarattığı bu dil tahribatı, tam olarak şimdi için değil ama sonraki nesiller için toplumda sonu kültürel erozyona kadar uzanan ciddi bir tehlike arz edebilir.
Son dönemde emojilerin kullanımı ve önemi o denli artmıştır ki, bilim dünyası bile bu dile kayıtsız kalamamıştır. 2015 yılında Oxford Dictionaries tarihte ilk kez yılın kelimesini bir simge yani emoji olarak belirlemiştir. Bu durum internet kültürü denilen yeni bir olgunun ortaya çıktığının belki de en net göstergesidir.
Sosyal medyanın olumlu kültürel etkileri de bulunuyor. Sanal dünyanın kanaat önderleri olan 'fenomen'ler bir nevi dizüstü edebiyat türünün ortaya çıkmasını sağlamışlardır. İş dünyası nispeten kendi üslubunu korurken, yeni nesil kendiyle bağ kurabileceği, içten yazınları tercih etmektedir. Ağır, okunması zor edebi metinler yerine; empati kurabileceği, mizahi, daha 'kendi' gibi olan karakterleri okumayı tercih ediyor.
Sosyal medyada takipçi sayısı, etkileşim gibi teknik ve niceliğe yönelik rakamlar önemsense de, içerik, hedef kitle etkisi, kalite gibi nitelik unsurları daha önem kazanacak. Ünlüler ve fenomenler ile marka işbirlikleri artacak ancak daha güvenilir platforma oturacak.
Sosyal medya araçlarının grup/birlik oluşturmaya imkân tanıyabilmesi, kamuoyu yaratabilmesi, ulusal ve uluslararası etkisi gibi fonksiyonları sosyolojik etkisine de işaret ediyor. Benzer düşüncelerdeki insanlar sanal dünyada bir araya gelebiliyor. Bunun avantajları olduğu gibi dezavantajları da var.
Sosyal medyanın hayatımıza girmesi esasında bireylerin alışkanlıklarını değiştirdiği için kültürel değişim meydana gelmiştir. Bu kültürel değişim de dünyayı birbirine yaklaştırarak küreselleşmeye neden olur. Küreselleşme; ürünlerin, fikirlerin, kültürlerin ve dünya görüşlerinin alış verişinden doğan bir uluslararası bütünleşme sürecidir. Bu süreçte şüphesiz ki dijital iletişim araçları ve ağları etkili olmuştur. Sosyal medyanın ayrım yapılmaksızın tüm dünya vatandaşlarına açık olması, herkesin ortak bir 'mekan'da, aynı kurallarla yaşamasını sağlar; küreselleşme sayesinde de bu mecrada ortak ve homojen bir dil, kültür yani toplum oluşur.
Sosyal medya her ne kadar etkin bir duyuru aracı olsa da, büyük bir insan kalabalığını bir araya getirecek ve ortada olmayan bir olayı başlatacak nitelikte değildir. Gözden kaçırılmaması gereken nokta ise sosyal medyanın, toplumda asıl etkili olduğu alan, insanları etkileyen bir olayın yayılarak, tüm bireylerin dikkatini çekmesidir. Yani sosyal medya toplumsal dinamik örgüsünde gözden kaçırılan toplumsal olayı ortaya çıkarmamakta ama var olan bir olayın geniş kitlelerce fark edilmesine yardımcı olmaktadır.
Sosyal medya oluşturduğu yeni ve tam anlamıyla global olan dünyayla vazgeçilemeyecek bir modern zaman olgusudur.
Ece Vahapoğlu Twitter hesabına ulaşmak için lütfen tıklayın
Ece Vahapoğlu Facebook hesabına ulaşmak için lütfen tıklayın
Ece Vahapoğlu LinkedIn hesabına ulaşmak için lütfen tıklayın
