2014, Mobil sektör açısından baş döndürücü bir hızda geçti. Dünyada daha önceki yıllarda pazarlama karmasının bir parçası olarak değerlendirilen mobil, pazarlama, reklam ve iletişim dünyasının en hızlı büyüyen kanalı olma pozisyonunu da bu yıl da sürdürdü. Nasıl sürdürmesin ki? En etkileyici örneklerden birisi olarak Facebook’un 2014 yılı başında mobil reklam gelirleri, toplam gelirinin %53’ünü oluştururken, 2014 Üçüncü Çeyrek Raporu’na göre mobil reklamlar gelirlerin %66’sını oluşturuyor. Yaklaşık 1 milyar 400 milyon kullanıcıya sahip siteyi, 400 milyon kişi sadece mobil cihazlarından kullanıyor.
Sosyal medyanın en büyük oyuncusu Facebook’un mobile verdiği önem, 2012 yılında ilk kez mobil reklamdan gelir etmesiyle başladı, 2012 yılında Instagram’ı satın alan şirket, 2014 yılının başlarında anlık yazışma programı Whatsapp’ı rekor bir ücretle 19 milyar dolara satın aldı. Bu haberden 4 ay sonra, en popüler anlık yazışma uygulamalarından biri olan Snapchat’i almak isteyen şirket, amacına ulaşamadı. Snapchat’i alamasa da çok fazla sorun değil, çünkü dünyada internette geçirilen zamanın yaklaşık %15’ini Facebook ve onun sahibi olduğu Instagram ve Whatsapp’ta geçiriyoruz.
2014’ü büyük başarıyla kapatan bir diğer şirket de Apple oldu. Dünya tarihinde ilk kez bir şirketin piyasa değerinin 700 milyar doları geçtiğine hep birlikte şahit olduk. Müzik dünyasında kulaklıklarıyla üst segmentin en güçlü markası Beats’i satın alan, iPhone 6 ve iPhone 6 Plus ile akıllı telefon segmentinde büyük bir sıçrama yaparak satış rekorları kıran, ünlülerin iCloud hesaplarının hack’lenmesiyle zor günler yaşayan Apple’ın asıl büyük yeniliği ApplePay ve akıllı saati Apple Watch oldu. 220.000 noktada hizmet vermeye başlayan mobil ödeme sistemi ApplePay ile çok kısa sürede McDonald’s restoranlarındaki ödemelerin %50’si akıllı cihazlar ile yapılmaya başlandı, WholeFoods 3 hafta içinde 150.000 işlem gerçekleştirdiğini açıkladı. Apple Watch ile 2015 yılında giyilebilir teknoloji alanına adım atacak şirketin en büyük yeniliği ise kullanıcılara kalp atışları ile iletişim kurma gibi yepyeni bir alan açması oldu.
2014 yılını büyük ilerlemeler ile kaydeden bir diğer şirket ise Google oldu. Bu seneyi yapay zeka ve akıllı ev sistemleri firmalarını satın alarak geçiren firma 4 yapay zeka (Jetpac, Dark Blue Labs, Vision Factory, Deep Minds) ve 3 akıllı ev sistemi (Nest, Dropcam, Revolv) şirketini bünyesine kattı. Önümüzdeki yıllarda Google’ın, akıllı cihazlar ile kullanıcıyı merkeze yerleştiren büyük bir otomasyon sistemini hayatımıza dahil edeceğini söyleyebiliriz. Kullanıcı deneyimini artırmak için çalışmalarını sürdüren firma, akıllı cihazlardan yapılan arama sonuçlarında arama yapma ve rezervasyon yapabilme seçeneklerini ekledi. Android işletim sisteminin dünyadaki büyümesi ve hakimiyeti sürerken Samsung un 2014 de yaptığı yeni nesil cihazlar dünyada ve Türkiye’de bir çok akıllı telefon kullanıcısı tarafından tercih edilir oldu.
Bu senenin bir diğer kazananlarından biri de Yahoo! oldu! Uzun süredir zor günler geçiren ve 2012 yılından bu yana toparlanmak için çabalayan şirket, Tumblr dahil bünyesine kattığı 21 şirketle yoluna devam ediyor. Bu sene ilk kez mobil uygulaması üzerinden gelir elde etmeye başlayan şirket, üçüncü çeyrekte mobil reklamlardan 200 milyon dolar kazandı ve bu da gelirlerinin %17’sini oluşturmaya başladı. Yahoo!’nun büyüme eğilimine giren mobil stratejisi ile 2015 yılında Twitter’dan daha fazla reklam geliri elde edeceğini öngörüyoruz.
Dünya trendlerine baktığımızda bu yıl mobil sektörün en fazla gelişim gösteren konularının başında artırılmış gerçeklik, giyilebilir teknolojiler ve yakın alan iletişimi (NFC) geliyor.
Giyilebilir teknolojinin, gelip geçici bir moda değil, yakın gelecekte hayatımızın ayrılmaz bir parçası haline geleceği bu sene yaşanan gelişmeler karşısında kesinleşti. Google Glass ve akıllı saatlerin yanı sıra, bileklikler, kolyeler derken pek çok marka yarışa dahil oldu. 2014’ün üçüncü çeyreğinde 12.7 milyon cihaz sevkiyatının yapıldığı ve yıl sonuna kadar satışların 52 milyona ulaşması bekleniyor. 2015 yılında 74 milyon akıllı cihazın satılması ve özellikle Apple Watch ile akıllı saatler ile mobil ödeme sistemlerinin hiç olmadığı kadar kolaylaşması bekleniyor. Giyilebilir teknoloji aynı zamanda mobil sağlık alanında da bir dizi kolaylık getirecek. Basit ölçümlerin yapılmasının yanı sıra, sağlık bilgilerimizin takibi ve doktorumuzla paylaşılması da hayatımızdaki bir diğer yenilik olacak.
Artırılmış gerçeklik alanında ise dünyanın lider artırılımış gerçeklik şirketi Blippar son derece emin adımlarla sektörün gidişatına yön veriyor. Bu sene Google Glass için ilk artırılmış gerçeklik uygulamasını geliştiren, artırılmış gerçeklik sektörünün önemli markası Layar’ın tamamını satın alarak bünyesine katan, dünya çapında ofis açmaya ve iş ortaklıklarını büyütmeye devam eden Blippar 2015 yılında görsel arama (visual search) alt yapısı ile yepyeni bir lansman yapmaya hazırlanıyor. Dünya ile eşzamanlı 2013 yılından beri Türkiye’de de operasyonlarını yürüten Blippar 2014 Kasım ayında da İngiltere, ABD (5), Japoya, Hollanda, İspanya, Hindistan’dan sonra 10. ofisini İstanbul’da açtı. Türkiyede markalar ve tüketicilere akıllı cihazlar ile offline ortamda online deneyimler sunan bir köprü platform olarak tweet'lemek google'lamak gibi Blipp'lemek kavramı ile tanıştırdı.
Kısa mesafede iletişim kurulmasını sağlayan yakın alan iletişimi (NFC) ise hayatımızı iki yönlü olarak etkilemeye devam ediyor. Akıllı cihazlar için kablosuz şarj imkanı sunan ve oldukça sevilen NFC’nin bir diğer kullanım alanı ise mobil ödeme oluşturuyor. Bu yıl 1.6 milyar işlem gerçekleşmesi beklenirken, 2017’ye kadar 2 milyar kez akıllı cihazlarımızdan mobil ödemeyi kullanıyor olacağız. Daha da önemlisi ödeme sistemlerindeki tüm işlemlerin yarısı 5 yıl içerisinde akıllı cihazlar üzerinden gerçekleştirilecek.
Beacon teknolojisi de 2014 de dünyada yükselen pazarlama araçlarından bir tanesi. Bilhassa hareketli olduğumuz kapalı alanlarda cep telefonumuz Bluetooth'u açıksa alışveriş alışkanlıklarımızı izleyen ve raporlayan yapısı ile perakende sektöründe denenmeye değer bulunduğunu söyleyebilirim.
2014 yılı Türkiye için dijital, sosyal ve mobil sektörde büyük gelişmeler gösterdiği bir yıl oldu. Sektörün neredeyse tüm bileşenlerinde tatminkar düzeyde büyüme rakamları elde ettik.
Türkiye’nin en büyük sektörlerinin başında gelen bankacılıkta, 2014’e 28 milyon 190 bin internet kullanıcısı, 127 milyon adet işlem ile 580 milyar TL’lik işlem hacmi büyüklüğü ve 5 milyon 372 bin mobil internet kullanıcısı, gerçekleştirilen 18.5 milyon işlemin hacmi 29.5 milyar ile giriş yapan Türkiye, 9 ayda büyük bir ilerleme kaydetmiştir. 2014 Eylül raporuna göre ise internet bankacılığı kullanan kişi sayısı 32 milyon 303 bine, işlem adedi 128 milyon işlemin hacmi 652 milyar TL’ye yükselmiştir. Mobil bankacılık kullanıcıları ise yaklaşık %60 artarak 8 milyon 853 bin kişiye yükselmiştir. Yapılan işlem adedi 33 milyona, işlem hacmi ise neredeyse iki katına çıkarak 58 milyon TL’ye yükselmiştir. Türkiye’de de gittikçe gelişen NFC (yakın saha temasız iletişim) teknolojilerinin çok yakında bizi birçok alışkanlığımızdan uzaklaştırarak temassız ödeme devrini başlatacağı ise rakamlara baktığımızda artık uzakta gözükmüyor.
2014 yılında Türkiye’de internet kullanımımız arttı. 2014 başlarında 32 milyon olan internet kullanıcı sayımız, 2014 üçüncü çeyrek raporuna göre 39 milyon 800 bine yükseldi. Mobil abone sayımız 9 ayda 3.5 milyon kişi artarak yaklaşık 72 milyona, 3G abone sayısı 10 milyon artarak 56.5 milyona yükseldi. Makineler arası iletişim (M2M) kullanan abone sayımız da 300.000 kişi artarak 2.4 milyona yükseldi. Asıl büyük sıçrama ise mobil internet kullanım miktarımızın %200’den fazla artışla 38.944 bin Terabyte’tan 84.940 Terabyte’a yükselmesi oldu. Burada servis sağlayıcılara da çok iş düştüğünü belirtmek isterim. Artan Mobil internet kullanım alışkanlığı operatörleri de daha fazla yatırım ve 4G konusunda hızlı olmaya teşvik etmeli diye düşünüyorum.
2013 yılında toplam reklam pastasının %10’unu oluşturan dijital ve mobil reklam yatırımlarımız artmaya devam etti. 2014 yılın ilk 6 ayında dijital reklam yatırımları %130 büyüme gösterdi. Mobil reklam yatırımlarının da %50’den fazla artarak 67 milyon TL’ye ulaşmasını bekliyoruz. Bir yandan Türkiye’de Mobil mecraların etkisinin daha sistematik ölçümlenmesi amacıyla sektör derneklerinin MMA ve IAB, operatörler, araştırma şirketleri, yayıncılar ve markalardan oluşan çalışma grupları 2014 yılında çok önemli çalışmalara imza attılar ve bu büyüyen platformun daha verimli kullanımı için çalıştılar.
Bu yıl Türk Mobil Sektörü adına en önemli gelişme ise, sektörün dünya çapındaki en büyük organizasyonu olan Barcelona’da düzenlenen Mobil Dünya Kongresi’nde Akbank’ın mobil bankacılık uygulaması ile “Dünyanın En İyi Bankacılık Uygulaması”, Turkcell’in Hayal Ortağım projesi ile Toplumsal ve Ekonomik Gelişme kategorisinde En İyi Ürün-Mobil Uygulama Ödülü’nü alması oldu. Vodafone'un Cep Cüzdan ürünü, 7. Mobile Money and Digital Payments Global Awards 2014'te "En Yaratıcı Temassız Ödeme" ödülüne layık görüldü. Sürekli zenginleşen ve QR, iBeacon ve NFC temassız iletişim teknolojilerini destekleyebilen Cep Cüzdan uygulaması, banka bağımsız olarak tüm abonelerine temassız ödeme deneyimini yaşatıyor. Ayrıca Vodafone Türkiye akıllı telefon uygulaması Avantaj Cepte, iş dünyasının küresel ölçekteki en büyük ve en itibarlı ödüllerinden Stevie İş Ödülleri 2014'te Müşteri Sadakati dalında 60'tan fazla ülkeden yapılan başvuru arasında "Lifestyle" dalında Altın Stevie, "Alışveriş" dalında Gümüş Stevie, kazandı.
2014'ten son notuma gelirsek, yazımda paylaştığım mobil sektör analizi ve sonuçlara bakarsak artık uygulama dünyasında ve mobil teknolojilerin kullanımında Türkiye adına ses getiren başarılara ve dünya çapında bir pozisyonlamaya sahip olduğumuzu paylaşmak isterim.
Hoşgeldin 2015 :)
Zehra Öney Twitter hesabına ulaşmak için lütfen tıklayın
Zehra Öney Facebook hesabına ulaşmak için lütfen tıklayın
Zehra Öney LinkedIn hesabına ulaşmak için lütfen tıklayın
