Şair bir dedenin bana bıraktığı kıymetlerin arasında birkaç tane Servet-i Fünun dergisi bulunmaktadır. Sonbaharın habercisi Eylül’ün ilk günlerinde, tekrar bu dergileri karıştırmak istedim. Çünkü, derginin tasarımı, içindeki makaleler, haberler, fıkralar, şiirler, özellikle o döneme ait markaların çizgi reklamları ve kullanılan Türkçe oldukça nostaljik ve anlamlıdır benim için.
Servet-i Fünun Dergisi, 1891’de, Recaizade Mahmet Ekrem’in öğrencisi Ahmet İhsan Toksöz tarafından bilim dergisi olarak çıkarılır. Daha sonra, Recaizade Mahmet Ekrem, bu dergiyi bir edebiyat dergisi haline getirmek için Ahmet İhsan ile anlaşır. Galatasaray Lisesi’nden öğrencisi olan Tevfik Fikret’in derginin edebiyat bölümü sorumlusu görevine getirilmesi 1896 yılıdır. Sonraları Halit Ziya Uşaklıgil ve Cenap Şahabettin gibi önemli isimler de dergiye katılacaktır. Böylelikle dergi etrafında toplanan birçok sanatçının ortak anlayışlar çerçevesinde eser vermesiyle Servet-i Fünun edebiyatı oluşmuş ve faaliyete geçmiş olur. Yaklaşık 50 yıllık düzenli yayın hayatında birkaç kapatılma hikayesi de olmuştur. Bunlardan ilki, 16 Ekim 1901 yılında Hüseyin Cahit Yalçın'ın Fransızcadan çevirdiği "Edebiyat ve Hukuk" başlıklı bir makalenin dergide yayınlanması sebebiyledir. Dergi altı hafta sonra yayına başlar.
Şu an incelediğim 1931 yılının, 15 Teşrinievvel’ine ait derginin kapağında her sayıda olduğu gibi bir resim vardır. Fiyatı 20 kuruş olan derginin abonelik ücretleri, İstanbul’da, vilayetlerde senelik 1000, altı aylığı 600 kuruş, ecnebi memleketler için 36 isviçre frangı olarak belirlenmiştir.
Bu sayının, iç kapağında, dedem İdris Ahmet Pura ve yakın arkadaşı Ziya İlhan’ın “Bir Ses İki Nağme” isimli şiir kitaplarına dair Hasan Refik’in tanıtım yazısı bulunmakta. “Bu iki genç şair bana ümit verdi. Garabetlerile göz almağa çalışan “Zaptıçıktılar” arasında bu ciddi ve samimi kitap ne iyi tesir bıraktı.” diye yazısını bitirmiştir Refik.
“Dünyadan Akisler” bölümünde, “Berlin Telefon Bürosu” tanıtılmaktadır; ”Berlin telefon bürosunda yüzlerce telefoncu kız çalışır. Bunlardan bir kısmı, kulaklarına ahizeler geçirmiş olarak birer yazı makinesi önünde oturur ve dikte edilecek şeyleri hemen yazmağa hazır bir şekilde beklerler. Telefonda bir şey yazdıracak olan kimse merkezden bir Matmazel ister, o sırada hangisi serbestse numarası tespit edilir, çabucak irtibat temin olunur. Küçük bir mikrofon, daktilo yanına yerleştirilmiş ve bunun da yardımıile tam bir anlama temin edilir. Berlinde telefon vasıtasıile telefon bürosundaki Matmazellere mektupların yazdırılması git gide taammüm tavzif etmektense, tasarruf kaidesine riayeti ve daha az masrafla mektuplarını telefon vasıtasıile telefon bürosundaki Matmazellere yazdırmağı tercih etmektedirler.”
“Kedi Pençesi” köşesinde yazan isimsiz yazarın bu sayıdaki başlığı “Güzel Konuşmak İçin…” 1931’de Türkçeyi güzel konuşanların ne kadar az olduğundan şikayet ediyor. Bu kişiler tarafından basma kalıp ve kitabi konuşmak ile suçlandıklarını belirten yazar, cevabını yazının son paragrafında şöyle vermiş; “Nihayet, hem muntazam, hem güzel konuşabilmek için lazım olan şey, bence, sözü hesaplı söylemek gayesile, insanın iradesinden devamlı olarak yardım istemesi, bir an gevşememesi, “Adam sen de!” dememesidir. Tabii biraz da kabiliyet ister.”
Kapanışı bir reklam ile yapmak isterim. “Bütün Şık Kadınların Kemeri…Roussel kemerinin son modelidir. İnce ve dayanıklı elastiki trikodan yapılmış, vücudu bir eldiven gibi kalıplandıran, üstünüzdeki elbiseleri gayet güzel göstererek Paris zerafetinin hakiki kıymetini verir. Bu kemer, fazla şişmanlığı ve göze çarpan büyütün kabarık yerlerini, hafif ve daimi bir masaj sayesinde azaltan ve hareketlerinizin serbestisini veren yegane kemerdir. Yumuşak ve hafif olan bu kemeri 35 santim boyunca ve sevdiğiniz renkte, 16 liradan itibaren alabilirsin.”
Kemeri satın almak isteyenler için adres, Beyoğlu, Tünel Meydanı 12, Tel: 3727
Sevgilerimle
http://mefallingfree.blogspot.com
