Pelin Özkan; “Biz dergi olarak “iletişim” kullanmayı tercih ediyoruz”
Sizin için halkla ilişkiler nedir tarif edebilir misiniz?
PÖ: Halkla ilişkileri, pazarlama sarmalının çok dışında düşünmek istemiyorum doğrusu. Bazen bunu ayıranlar oluyor ama pazarlama karmasının içinde halkla ilişkiler, iletişim, reklam, “promotion” dediğimiz bütün o faaliyetlerin pazarlamanın altında yürüyen bir şey olduğunu düşünüyorum. O açıdan da bir ürün, bir hizmet ya da kişisel bir şey olabilir bu, yani politikada bile çok kullanılan bir şey biliyorsunuz, bir algı oluşturmak, bir imaj oluşturmak açısından çok önemli.
Ama buna “halkla ilişkiler” Türkçede karşılık olarak, kelime olarak çok oturmadı. O açıdan biz dergi olarak, daha iyi tanımladığı için, halka ilişkiler kullanmaktansa iletişim kullanmayı çok daha doğru buluyoruz, iletişim kelimesini kullanmak bizim daha çok tercihimiz oluyor.
Pelin Özkan; “Halkla ilişkiler doğru ve yaratıcı bir şekilde kullanılırsa, çok işe yarayacak bir araç”
İletişim aslında bizim de severek kullandığımız bir kelime. Ama halkla ilişkiler dışında birçok disiplini de toplayarak kullandığımız bir kelime değil mi? Reklamı da içine alıyor, doğrudan pazarlamayı da alıyor. İletişimde böyle bir şemsiye yapısı var.
PÖ: Çok da değil aslında. Reklam dediğiniz zaman, reklamı da tabi iletişim aracı olarak görebilirsiniz ama o, direk parasını vererek yaptığınız bir mesaj. Ama halkla ilişkilerde öyle değil, halkla ilişkilerde para verip bir şirketle çalışabilirsiniz ya da danışmanla çalışabilirsiniz, ama sonuçta oluşturduğunuz o toplam imajda, toplam algıda o paranın bazen çok da etkisi olmayabiliyor. Öyle bir farkı var. O açıdan da çok önemli. Ya da bazen hiç para vermeden de yapabiliyorsunuz o iletişimi. O tür farkları var reklamdan.
Reklama baktığı zaman tüketici, onun direk reklam olduğunu anlıyor, ama iletişim ya da halkla ilişkiler öyle değil. Orada bazen tüketiciye hiç fark ettirmeden de mesajları verebilirsiniz. O açıdan da çok avantajlı. Doğru ve yaratıcı bir şekilde kullanılırsa aslında çok işe yarayacak bir araç diye düşünüyorum.
Siz de bir yönetici olarak, yöneticilerin bakış açısını nasıl yorumlarsınız halkla ilişkilere?
PÖ: Geçmişe göre son yıllarda tabiî ki geliştiğini düşünüyorum. Yani özellikle büyük holdinglerde sadece bu alanla ilgili, genel müdürlüklerin açıldığını görüyoruz. Koç Holding, Ülker gibi yerlerde bu örnekleri çoğaltabiliriz. Bu sevindirici bir gelişme. Ama hala bir karmaşa var diye düşünüyorum. Mesela şirket tarafında da bir dernek kuruldu biliyorsunuz, kurumsal iletişimcilerin kurduğu onların üye olduğu bir dernek var. Oradaki üye yapısına da baktığınızda, o üyelerin bazılarının sadece kurumsal iletişimle, halkla ilişkilerle ilgili o alanı yönettiklerini görüyoruz. Bazılarında reklamın da bağlı olduğunu görüyoruz. Henüz daha standartları oturmamış diye düşünüyorum. Şirket tarafında da ihtiyaca göre belirleniyor yönetici istihdamları ya da personel istihdamları.
Bazı şirketlerde reklam departmanları pazarlama tarafından yönetiliyor, bazı şirketlerde özellikle bankalarda iletişimciler tarafından yönetiliyor. Ama total olarak baktığınız zaman geçmiş yıllara göre üst yönetimlerin bu alanları çok önemsediklerini görüyorum. Birkaç nedeni var. Halkla ilişkiler reklama göre bütçesi çok daha düşük, yani üst üste Türkiye’de bu kadar çok kriz yaşayınca reklam yatırımlarını kısan şirketler bu alana yatırım yaptılar, bütçesel nedenlerle o alana kaymak zorunda kaldılar. O açıdan da daha çok önemini farkına vardılar.
