Pelin Özkan; “Türkiye’de sağlık iletişimi çok mayınlı bir alan”
Sağlık iletişimine gelelim. Siz o alanda da çok aktifsiniz.
PÖ: Biz o alanda hemen hemen tek dergiyiz Farmaskop olarak. Bu sene de Sağlık Bakanlığı ilk defa bir yarışma düzenlediler 14 Mart’ta Tıp Bayramı’nda ve “Altın Steteskop Ödülleri” verdiler başarılı doktorlara, medya alanında da en başarılı dergi olarak bizim dergimizi seçtiler.
Sağlık iletişimi Türkiye’de çok mayınlı bir alan tabiî ki. Birkaç tane şeyi var; birincisi, yasal sınırlamalar var ve o yasal sınırlamalardan dolayı ilaç reklamları Türkiye’de yasak biliyorsunuz, ilaç reklamları sadece sağlık profesyonellerine giden, sağlık profesyonellerinin izlediği yayınlarda yapılabiliyor. Bizim Farmaskop dergimiz de öyle bir yayındır, Farmaskop dergisini herhangi bir bayide ya da doktor, eczacı ya da sağlık görevlisi olmayan birisinde bulamazsınız, onlara gider çünkü ilaç reklamı alır. İkinci yaşadığı zorluk da ilaç şirketlerinin ya da sağlıkla ilgili şirketlerin son 3-5 yıldır sürekli bir kriz yaşaması Türkiye’de. Bunun en büyük nedenlerinden birisi, bu alandaki en büyük alıcı devlet ve devlet de onlardan aldığı ilaç fiyatlarını gittikçe düşürüyor ve de alacağı ilaçları da muadilleri içerisinde en ucuz olanı alıyor, jenerik ilaçları alıyor.
Bu nedenlerle de sağlık iletişimi alanı, mesela geçen sene olağan üstü bir kriz yaşadı. Biz o nedenle de her yıl yaptığımız Farmaskop yarışmasını yapmıyoruz, çünkü geçen sene Sağlık Bakanlığı’nın tasarruf tedbirlerinden dolayı ilaç sektörleri iletişim harcamalarını hemen hemen sıfıra düşürdüler, o açıdan da sağlık iletişimi sektörü büyük bir kriz yaşadı. Biliyorsunuz o alanla ilgili sadece o alana özel çalışan Türkiye’de ajanslar var. Büyük network ajanslarının içerisinde de ajanslar var, dünyada da böyle bu. Ogilvy veya Grey’in içinde sağlık ajansları var. Genellikle de başlarında bir doktor veya eczacı oluyor. Çok başarılı çalışmalar yapılıyor ancak dediğim gibi kriz var. Belki bu sene bu yeni radyo televizyon yasasından sonra reçetesiz ilaç reklamları serbest kalacak ama onda da yine bir şey olduğunu söylüyorlar, orada da bir netlik yok.
Biliyorsunuz eczacılık lobisi Türkiye’de oldukça güçlü bir lobi, orada da eczacılar engellemeye çalışıyor. Biraz zor bir alan açıkçası. O nedenle de geçen sene bazı ajanslar zorlandılar, bazıları kapandı. Üzücü bir şey aslında. Çünkü çok zor, hem teknik olarak zor bir alan hem lisans sınırlamaları var hem de insan sağlığı ile ilgili olduğu için çok önemli bir alan.
Pelin Özkan; “Twitter çok iyi bir haber kaynağı”
Artık medya da şekil değiştiriyor. Yeni medya tarzları geldi, çok da aktifsiniz, birbirimizi takip ediyoruz. Ne diyorsunuz? Ne olacak? Bu iletişim nerelere gidiyor?
PÖ: Tabi ki eskiler yok olmayacak, hiçbir medya bir diğerini öldürmemiş baktığınız zaman, ama iletişimin şekli değişiyor. Eskiden bir şeyi bir haberi 10 yıl önce televizyondan alıyorduk, sonra internet çıktı, internetten webden almaya başladık, gazetelerin websitelerinden almaya başladık, ama şimdi dikkat edin Twitter’dan alıyoruz. Bütün gazeteciler Twitter’da. Niye? Çünkü orası çok iyi bir haber kaynağı. Ben bütün arkadaşlarıma, bütün iş dünyasına söylüyorum, “Twitter’a girin”. Hatta bazıları o ne falan diyorlar, yani Twitter’a girin diyorum. Facebook neyse, Facebook biraz daha eğlence, gırgır falan ama Twitter çok daha önemli, çünkü daha internete düşmeyen haber direk oraya düşüyor.
Sosyal medya şu an çok büyük bir iletişim aracı. Konvansiyonel medyalar şekil değiştiriyor. Şöyle bir şey söyleyeyim, bir hanım çıktı yıllar önce ve Huffington Post diye bir blog kurdu, Washington Post’tan etkilenerek, esinlenerek, Arianna Huffington. 2 ay önce bu bloğunu 350 milyon dolara American Online’a sattı. Huffington Post’un şimdiki American Online’ın bütün content yönetiyor. Arianna Huffington’ı Türkiye ye getirdik, çok ilgi gördü.
Pelin Özkan; “Medya dijital medyayla entegre olmak zorunda”
Ama biliyorsunuz Huffington bütün dünyadan habercilerle yönetiyor. Tek bir merkezi yönetim değil ki, her taraftan habercisi var.
PÖ: Aynen öyle. Özellikle bu Wikileaks’den sonra şeffaflık bütün alanlar için bir gereklilik haline geldi. Yani medya kabuk değiştiriyor diyelim ve konvansiyonel mecralar da bir şekilde internetle, sadece internet demeyelim de dijital medya olarak tanımlamak daha doğru, dijital medyayla entegre olmak zorunda, başka türlü ayakta kalmak mümkün olmayacak. Medyanın geleceği böyle.
Pelin Özkan; “İletişim Fakülteleri programlarını güçlendirmeliler”
Gençlere gelelim, siz de zaten çalışıyorsunuz, gelecekte de daha çok aktif rol üstlenecekler. Gençler ne yapsınlar? İyi bir gazeteci olmak için ne yapsınlar? İyi bir iletişimci olmak için ne yapsınlar? Yöneticiliğe hazırlanmak için ne yapsınlar?
PÖ: İletişim Fakülteleri çok kızıyor bana ama iletişim fakültelerine gitmesinler.
Gitsinler de sonra devam etsinler eğitime, orada kalınca olmuyor.
PÖ: Temel disiplinlerden gelmiş yani bir sosyal bilim okumuş, hatta ben kendim de fen bilimi okudum, fizik mezunuyum, fen bilimi okumuş birileri bile çok daha donanımlı geliyor, öyle düşünüyorum. Yani İletişim Fakültelerinde yeterli hoca olmamasından kaynaklanıyor olabilir, oraya giden malzemenin yetersizliğinden de kaynaklanıyor olabilir. Çünkü baktığınız zaman oraya giden öğrenci çok üst sıralardan gitmiyor ne yazık ki.
