İnovasyonu işyeri ölçeğinde irdelerken önce küçük plandaki değişmelerin eğilim haline gelmesini, eğilimlerin de küçük ayrıntıları etkilemesini açıklamaya çalıştık. Yaratıcı kesimin temel işleyişini, inovasyonun bu açıdan ne anlama geldiğini, inovasyonun bir kültür ve davranış haline gelmesinin gerekliliği üzerinde durduk. Denememizin bu aşamasında, inovasyonun birey, lider ve piyasa bağlamlarına ilişkin düşüncelerin neler olduğunu paylaşmak istiyoruz.
İnovasyonun insanı yönü. Merakları peşinde koşarken "keşfetmeyi" ve "yeniliklerle yüzleşmeyi" öğrenen insanoğlu, özellikle başkalarının yarattığı yeniliklerden hoşlanır. Yenilikler her zaman ve her dönemde insanoğlunun ilgi odağında yer almış, "cazibe merkezi " olma özelliğini korumuştur. Bu yalın ve yaygın gerçeğe karşın, iş yeri yöneticileri İnovasyonun insan yönünü çoğu kez ihmal etmiştir.
İnovasyon, insan odaklı bir yenilikçilik alanıdır; kişilerin becerilerini açığa vuracakları ortam ve iklim oluştuğunda hızlanır. İşyeri yönetimleri, bireylerin farklı olan güçlü yanlarının bir araya getirilmesinin önemini kavramışsa inovatif uygulamalar da hızlanır. İnovasyonun birey-odaklı özelliklerinden biri de, biçimlenmemiş ve belgelenmemiş örtük bilgininin açığa vurulması ve ortak yarara dönüştürülmesine dayanmasıdır.
Bu açıdan işyeri yönetimlerinin, örtük bilginin açığa vurulması ve paylaşılabilen hale getirilmesini özendirmeleri önemlidir. İnovasyonun insan odaklı olması, bireysel bilgi, beceri ve yetenekler kadar ekipte çalışmasının birikimini de harekete geçirmeyi gerektirir. İnovasyon araştırmaları ekip üyelerinin en az iki yıl ortak çalışmadan sonra tanıma ve bilmenin yarattığı güvenle verimli olabildiklerini gösterir. Ekibin kendi içinde olduğu kadar dışarıyla da iletişim kurması inovasyon verimini artırır.
Amerikalılara dünyaya egemen güç olmanın öğrettiği bir gerçek vardır: " Ne olursan ol, önce iyi bir pazarlamacı ol!" derler. Yenilikçi ve öncü etkinliklerin kabul edilmesi, yaygınlaşması ve derinleşmesini istiyorsak, ortaya çıkan sonuçların "sunumu" da önemlidir. Radikal oluşumları bildik kavramlarla sunmak da tabanın genişlemesi, güç haline gelmesi açısından kritik önemdedir. İnovasyon başarısı, ekibin kendi içindeki iletişimin sağlıklı ve geliştirici olması kadar, dışa ve dünyaya açık ilişkilerin sağlıklı olmasına da bağlıdır .Dışa açık olma, yaptığımız işin dünyada benzer işlerle karşılaştırması yoluyla ölçülebilir. Dünyaya açık olma ise, başka kültürleri anlayarak, onların ihtiyaçlarına göre mal ve hizmet üretmeyi becerebilmedir.
Yöneticilerin cesaret eksikliği ve bilgi noksanlığı da inovasyon birikimlerinin altını oyar .Etkin inovasyon yönetimi, yeni kavramların güçlü bir taramasını yaparak, ciddi şekilde fonlama ile sonuç elde edebilir. Tersi bir tutum, darboğazlar oluşturur; baş ağrısı yaratır .
Yeni düşüncelerin bilgiye, bilgilerin fikirlere, fikirlerin de yenilikçi uygulamalara dönüşmesi için yeni ve yeterli ağları oluşturmak gerekir. Bu ağlar şirket içinde güçlü olmalıdır, şirket dışında da güçlü ağlarla desteklenmelidir. O zaman güçlü fikirler ortaya çıkabilir ve verimli sonuçlar üretilebilir . İhtiyaç duyulan şey, farklı birimlerden insanlar arasında süregiden bir diyalog ve bilgi alışverişidir . Rastlantı değil, köklü örgütsel mekanizmalara dayalı işbirlikleri inovasyonun itici gücüdür. Uluslararası yük taşıyan kamyon sürücülerinin dediği gibi, "yolda bulduğun arkadaş, tekerin döndüğü zaman arkadaştır!"
İnsan gelecekle ilgili varsayımlara dayalı öngörülerde bulunur. Yönetimler ve yöneticiler öngörülerinde doğru planlama ve denetim araçlarıyla yaklaşırlarsa birçok başarısızlık önlenebilir .
Yeni girişim, bilinmeyeni, belirsiz olanı, rekabet açısından açık olmayanı tasarlamadır. İlk adımda, işyeri açısından bilinen, güvenilir ve kestirilebilir bilgi henüz ortaya çıkmamıştır. Olası gelecek varsayımlarla kestirilir. Yeni girişimlerde varsayımların kesin bilgiye oranı yüksektir. Deneyimli işyerlerinde bunun tersi olması gerekir. Varsayımlar ile gerçekleşmeler arasındaki sapmaların sürekli gözlenmesi, ince ayarlarla düzeltilmesi ilerlemeyi kolaylaştırır. Ana varsayımların sürekli irdelenmesi, iş planlarının zayıf yönlerini ortaya çıkarır, örtük varsayımlar, sektör standartlarından sapmalar sistemli gözlendiğinde adım adım gelişme sağlıklı bir yolda ilerler.
İşyerinde inovasyon ikliminin oluşması, varsayımlarla gelecek öngörüsü, uygulamalarda sapmaların düzeltilerek adım adım ilerleme gibi bütün inovasyon aşamaları işin ehli insan seçme, iyi ekipler oluşturma, çalışma ortamı yaratma, sorgulama ve düzeltme, adanmış bireylerin ve ekiplerin nicelik ve niteliğini artırmanın hepsi inovasyonun insani yönü ile ilgilidir.
Lider ve inovasyon. Lider, birlikte çalıştığı insan kaynağının, ürün ve yaratılan değerin, birikim yeteneğini koruyan ve uzun dönemli geleceği güven altına alan kârlılığın, işiyle ilgili ağ içinde yer alan iş ortaklarının, rekabetin çok temel öğesi haline gelen verimliliğin, farklılık yaratacak bir stratejiyle girişimci enerjisini odaklayacak vizyonun ve insanları hedefe kilitleyecek bir güdülendirme nin sorumlusudur.
Çağımızda İş süreçleri arasında bağlantılar, sıkı bir "bağımlılığa" dönüşüyor; yaratmak istenilen sonuç, görece farklı etkilere sahip olsa da işyerinde çalışan herkesin ortak katkısına bağımlı hale geliyor. Çarpıcı liderlik yerini hızla ortak sorumlulukları herkesin paylaştığı "ortak liderliğe" bırakıyor.
Yeni bir fikri piyasaya hızla sunmak isteniyorsak, işyeri liderinin kontrolü ele alması da gerekli. Yeni fikirler üretilmesi istendiğinde, onun bir proje olarak ele alınma, özel önem verilme, özen gösterilme vb. diğer adımları bir bütün içinde atmalıyız. Eğer bir fikri öldürmek istiyorsak, onu resmi süreç kanalına teslim etmemiz yeterli olur.
İnovasyon liderleri başarılı olmak istiyorlarsa "yalıtılmış" olmaktan uzak durmalılar. İnovasyonu destekleyecek ağ içindeki herkesle ilişki kurma başarıya giden yolda atılacak ilk adımı oluşturur.
İnovasyon liderleri ile ana akım iş yöneticileri arasında düzenli olarak üretken tartışmalar yapılırsa yaratılmak istenen sonuca ulaşmamız kolaylaşır. İnovasyon ekipleri sorumlulukların gereği olarak dışsal iletişimden sorumlu olmalı ama, kıdemli yöneticiler de gerilim ve düşmanlık yerine karşılıklı saygıyı özendiren bir tutum izlemeli. Böylesi bir diyalog, öğrenmeyi hızlandırdığı gibi; değer kayıplarını da önler; inovasyonların da etkili olmasını sağlar. Dışa ve dünya açılma, inovasyonu sağlıklı geliştirmenin gerek şartlarından bir diğerinin adıdır.
İnovasyon liderlerinin doğrudan bağlı olduğu üst yönetici bir inovasyon amigosu olmaya özen göstermelidir. İnovasyon lideri ile üst düzey yönetici, olası uyuşmazlıkları öngörerek proaktif bir biçimde çözüm üretmeli .Öngörme ve önlem alma her etkinlikte insan, sermaye ve teknoloji kaynağını etkin kullanmanın koşullarıdır.
İnovasyon liderleri hissedar zenginliği ve kâr maksimizasyonu peşinde olmaz. Elbetki inovasyon projeleri kârlılık yaratmalı, birikim yeteneğinin korunmasına katkı yapmalı ama, asıl hedef müşteri olmalı.
Liderlik becerilerini geliştiren şirketler, başarılı inovasyonların ağlarını genişletir..
Liderin etkinliği, inovatif gelişmeleri şirketin derinliğine yayması, bir yaşam biçimine dönüştürmesi, maddi ve kültürel zenginlik üretmesine katkısını artırması ve "yapıcı hoşnutsuzluğu" diri tutmasına bağlı . Her şeyin çok hızlı değiştiği günümüz iş dünyasında, rehavetin yeri yok .
O nedenle, her an her şeyi sorgulayan dengeli hoşnutsuzluk inovasyona da kaynaklık eder.
İşyerlerinde farklı seçimleri olan ve gelecek yaratma iddiası taşıyan liderlerin önemi. Lider, girişimci düşünceleri anlamaya çalışmalı, risk üstlenmeli, yeni fikirleri olanların önünü açmalı, herkesin anlayacağı ilkeleri ortaya koymalı ve yeni önerileri alıcı bir ruhla değerlendirmeli….
Piyasa ve inovasyon. "İnovasyonun itici gücü, yüksek fiyat ve bolluk değil, satın alabilirlik ve sürdürülebilirlik olmalıdır" : Pazar gerçek mi? Ürün gerçek mi? Ürün rekabetçi olabilir mi? Şirket rekabetçi olabilir mi? Ürün kabul edilebilir bir risk karşılığında karlı olabilecek mi? Ürünü piyasaya sunmak stratejik anlam ifade eder mi ?"
Piyasaların kabul edebileceği ürünlerin sürekli sunulabilmesi için, nesnelere farklı bakmayı bilme, nesnelere saygınlıklarını teslim etme, onlara birer sanat eseri gibi davranma önemli. Örneğin, "Mottagnai" Japon dilinde "nimet" demek… Japorlar doğadaki bütün varlıkları "nimet" olarak algılar… İtalya ve Japonya'nın başarısının altında, maddelere farklı bakışın da payı var.
Verimli bir ortamı yaratma da piyasanın işleyişi ile doğrudan ve dolaylı olarak etkilenir; son çözümlemede inovasyonun yaygınlık ve derinliğini de belirler .
İnovasyon etkinlikleri de, diğer birçok etkinlik gibi siyasi istikrarın izine basarak ilerler. Siyasi istikrarı genelinde ekonomik istikrar, özelinde fiyat istikrarı besler. Sürdürülebilir büyüme, ekonominin bütün katmanlarında olduğu gibi inovasyon çalışmalarının da en etkili teşvik aracıdır. Bir başka inovasyon besleyicisi de "işleyen kurumlara" sahip olmaktır…
