Kültür yani toplumun üyeleri arasında paylaşılan, aktarılan öğrenilmiş davranış kalıplarıyla bu kalıpların inanç, değer, tavır ve maddi unsurlarını da kapsayan çıktılarının oluşturduğu yaşam biçimi. Mesela kültür bir vatandaş yere düşürdüğü ekmeği alıp üç kere öpüp alnına koyduğunda yadırgamamak...
Aktarılan dedik ama kültürün eski nesilden yeni nesile aktarılmış olması onun değişmediği anlamına gelmez. Çünkü kültürel mirası devralan yeni kuşak yaptığı yenilik ve değişmelerle kültürün zenginleşmesine yardım eder. Mevcut kültüre yeni bazı unsurlar eklendiği gibi bazı unsurlar da çıkarılır. Bu yüzden de kültür durgun olduğu kadar değişkendir ve belli bir kişi veya toplumca oluşturulmaz.
Kültür zamanla değişir dedik ama bu değişim hızı ve temposu gruptan gruba farklılık gösterir. Değişim uyum yoluyla gerçekleşir. Her ne kadar doğal şartlar kültürü değiştirecek kadar güçlü olmasa da, kültürler zaman boyutu içinde doğal çevreye uyum gösterirler. Kültür, yeni ihtiyaçlar ve sorunlar karşısında insanların geliştirdikleri yeni fikirler ve icatlarla değişime uğrar. İşte bu yüzden de son zamanlarda şirketler için kültürel dönüşüm konusu trend haline gelmiştir. Şirketler ya da kurumlar kültürlerini belirleme, durup bir bakma, dönüştürme, dönüştürme yoluna gitmişlerdir. Kültürel Dönüşüm de çalışanlar için yaklaşım ve davranışlarını seçerken referans alacağı ortak değerleri ve kültürel prensipleri hep birlikte tanımlamak ve hayata geçirmek anlamına gelmektedir. Aslında kendiliğinden oluşmuş değerlere durup şöyle bir bakalım dediyseniz kültürel bir dönüşüm yolculuğuna niyetlenmişsiniz demektir. Şimdilerde kurumlar hem vizyon ve stratejilerini hem de çalışanlarının bağlılığını destekleyen olumlu bir kültürü birlikte yaşatmak için ille de kültürel değişim/dönüşüm diyor.
Bu süreç nasıl ilerliyor... Öncelikle mevcut kültürün tespiti yapılıyor. Şirketin, kurumun büyüklüğüne göre farklı metotlarla ilerleniyor ancak tüm üst düzey yöneticiler, üretim çalışanları, ofis çalışanları dahil olmak üzere tüm çalışanların bu anket ya da mülakatlara veyahut çalıştaylara katılarak görüş, duygu ve düşüncelerini paylaşarak mevcut kültürün resminin çiziliyor olması kritik önem taşıyor.
Daha sonra ideal kültür ve bu ideal olarak çizilen kültürün prensipleri belirleniyor. Gelecekte hayal edilen ideal kültürü ve bu geleceğe doğru giderken referans alınacak değerler ve kültürel prensipler çalıştaylarla belirleniyor. Önemli adımlardan biri de bu prensiplerin hayata geçmesi için önerilerle şekillendirilmiş aksiyon planı ve yol haritasının belirlenmesi.
Kültürel Dönüşüm, kurum ve şirket değerlerinizin haritasını çıkartmak, ölçmek, izlemek ve bunun iş sonuçları üzerindeki gelişimini görme imkanı sağlıyor.
Bu kişisel değerler, geçerli kurum değerleri ve olması gereken kurum değerlerini farklı hiyerarşik seviyeler, farklı lokasyonlar, farklı bölümler, farklı kişiler seviyesinde gösteren bir değerlendirme sunuyor. Bir şekilde de başka başka kuşakları ve başka başka kültürleri bir arada iş ürettirmeye odaklı şirketlerde bu kültürel dönüşümü yapmak zorunlu oluyor.
Peki ya kültürel dönüşüm sürecinde iletişim nasıl olmalı? Dönüşümün iletişimi nasıl yapılır? Bu konu biraz çetrefilli, 2 kere 2, dört şeklinde anlatılamaz ancak şirket duvarlarına yaptığınız branding’ler ya da dağıttığınız mug’lar ile yeni bir kültürü benimsetmeniz pek de mümkün görünmüyor. Kültür yaşayan bir şey olduğu için ve canlı olduğu için çalışana yaşatmanız gerekiyor. Kendimizi adadığımız yeni kültürümüz “insanı sevmek” diyen bir genel müdür mektubu işi gülünç kılar. Zorla kimse sevmeyi öğrenmez ya da dayatılmaz. Bunu içeren örneklerler ile çalışanı inandırmanız gerekir. Özellikle iç iletişimde yöneticilerle çalışanların teması ettikleri alanlar saptanmalı ve Genel Müdür’den başlayacak ve aşağı doğru akacak bir kültür tasarlandıysa minik minik etkinlikler tasarlanmalı. Aslında defer, mousepad vs dağıtmak logo tasarlatmak değil de zihinler değişmeli. Bu anlatılmalı. Genel Müdür artık değişiyoruz demektense yeni kuşağı yakalamayı hedeflediği bir kültürel dönüşüm iletişiminde esnek çalışma, uzaktan çalışma, serbest giyinme gibi uygulamalarla dönüşümünü yaşatmalı, hissettirmeli. En güzel kültürel dönüşüm iletişimi deneyimle çalışana yaşatılandır.
Gülsünay Uysal
Gülsünay Uysal web sitesi için tıklayın
Gülsünay Uysal LinkedIn hesabına ulaşmak için lütfen tıklayın
Gülsünay Uysal Twitter hesabına ulaşmak için lütfen tıklayın
Gülsünay Uysal Instagram hesabına ulaşmak için lütfen tıklayın
