Türkiye Araştırmacılar Derneği (TÜAD), araştırma sonuçlarının, kamuoyunda araştırmanın güvenilirliği, tarafısızlığını ve bilimselliğini soru işareti bırakmayacak şekilde yayınlanması gerektiği konusunda bir açıklama yaptı.
TÜAD tarafından yapılan açıklama şöyle;
TÜAD (Türkiye Araştırmacılar Derneği) olarak, son dönemlerde yazılı ve görsel medyada yer alan araştırmaların yayınlanmasında yaşanan eksiklikler nedeniyle, medyada ve reklamda araştırma sonuçlarının kullanılmasına ilişkin ilkeleri tüm iş dünyasına, reklam ve iletişim dünyasına, medyaya ve üyelerimize tekrar hatırlatmak istiyoruz.
Bu konuda hem ESOMAR (Dünya Araştırmacılar Birliği) kuralları bulunmakta hem
de 5429 No’lu Türkiye İstatistik Kanunu’nda yayınlama kuralları açıkça belirtilmiştir. Bu kurallara göre;
1. Yazılı basın organlarında ve internette yayınlanan araştırmalarda aşağıdaki bilgiler mutlaka yer almalıdır:
a. Araştırmayı yapan ve finanse eden kuruluşların adı
b. Araştırmanın evreni (universe; araştırmanın temsil ettiği kitlenin tanımı)
c. Araştırmanın örneklem büyüklüğü ve coğrafi kapsama alanı
d. Veri toplama tarihleri
e. Örnekleme yöntemi (tesadüfi örnekleme, kotalı örnekleme vb. tesadüfi örnekleme ise cevap verme oranı)
f. Veri toplama yöntemi
g. Araştırmada ağırlık kullanılıp kullanılmadığı
h. İlgili soruların neler olduğu
i. Sorularda eğer “cevap yok” seçeneği sonuçların yorumlanmasını etkiliyorsa “cevap yok” oranı
2. Televizyonda ve hangi mecrada yayınlanırsa yayınlansın bütün reklamlarda da yukarıdaki maddelerden minimum a - f arasındaki maddeler kullanılmalıdır. Detaylı bilgi, yayın kuruluşunun ya da araştırma şirketinin web sitesinde yer almalıdır.
3. Araştırma şirketleri, yayınlama ilkelerini müşterilerine ve ilgili yayın kuruluşlarına açıkça bildirmekle yükümlüdürler.
4. Eğer sonuçlar araştırma veren tarafından yayınlanıyorsa veya basına servis ediliyorsa, bu araştırma şirketinin yazılı onayının önceden alınması gerekir.
Araştırma şirketi kamuoyunun yanlış bilgilendirilmesine veya yönlendirilmesine neden olabilecek konularda düzeltme isteyebilir.
5. Reklamda görsel, ses veya yazı yoluyla belirtilen ürün iddiası ile araştırma konusunda verilen referans birbiri ile tutarlı olmak zorundadır.
Araştırma sonuçlarının kamuoyunca farklı algılara yol açmayacak şekilde yayınlanması için tüm ilgili kesimlerin yukarıdaki konularda hassasiyet göstermelerini önemle rica ederiz.
