Dosya Yükleniyor. Lütfen Bekleyiniz...



Facebook
Twitter
Başa Dön

İnternet affetmez!

24 Haziran 2011 , Cuma 16:37
İnternet affetmez!

 

  • Küçük bir yerel gazete, dev bir şirketi nasıl sarstı?
  • İnternette 30 saniye bile yer almanız dijital parmak izi bırakmanız için yeterli…
  • Yapay zeka fazla çalışkan olunca Matrix filmi gerçek oldu… Solucanlar da var… Nero hala uyanık…

 

South Florida Sun Sentinel… Adı bile zor söylenen bir yerel gazete…

Güney Florida’da çıkan, çok kısıtlı bir okuyucu kitlesi olan, verdiği haberlerde yaklaşık 25-30 kilometrekarelik bir alanı ilgilendiren küçücük bir gazete, Amerika’nın dev şirketi United Airlines’ı geçen hafta neredeyse batırıyordu (!)

Bu haftaki medya kaza raporumuzun konusu medyanın ele avuca sığmaz, fırlama çocuğu internet macerasından.

South Florida Sun Sentinel adlı yerel gazetenin internet sitesinde altı yıl önce yayınlanan bir haber, yapay zeka üzerinde bir boşluk bulup, her nasıl olduysa en çok tıklananlar arasına girince, domino etkisiyle 10 dakika süren bir kabusa yol açtı.

Altı yıl önceki haber, 2002yılının Aralık ayına ait.

11 Eylül saldırılarından sonra finansal zorluk çeken United Airlines, Amerikan hükümetine “iflastan korunmak için” başvuruda bulunmuş.

Altı yıllık haber, bir gece yarısı nedense popüler olup, gazetenin internet sitesinde en çok tıklananlar arasına girmişti. Bundan sonraki her adım yapay zekanın fazla çalışkanlığının bedeli gibi.

Olup bitenler, Matrix filminin başındaki o kritik soruyu insanın aklına getiriyor ister istemez; “Are you awake Nero?” (Uyanık mısın Nero?)

11 Eylül saldırılarının yıldönümü olduğu için bu konuyla ilgilenenler, habere fazlaca tıklayınca, gazetenin “en çok okunan haberler” sıralamasında bir numaraya yükselttiler.

Matrix filminde sürekli yapay zekanın içinde gezinen solucanlar gibi, Google’ın “örümcekleri” bir anda “Bir şey yakaladık” diye haberi Google News’te servise koydu.

Bu arada haberin hiçbir yerinde “altı yıl öncesine ait” olduğuna dair bir bilgi yok. Haber, Google haber servisinde yer aldıktan üç dakika iki saniye sonra Amerika’daki bir kullanıcı tarafından ilk kez okundu. Ve ardından haberin tıklanma sayısı hızla arttı.

Bu kadar çok tıklanan haber, yine Florida’daki bir yatırım şirketinin dikkatini çekti. Ve, şirket, haberi “şirket haberleri özeti”ne koyunca,  Amerika’nın en önemli ekonomi haberleri servisini yapan Bloomberg, içeriğin altı yıllık olduğunu fark etmeden “günün başlıkları” içerisine soktu.

United Airlines’a ait uçaklar, yeniden İkiz Kuleler’e, bu kez Matrix dünyasında dalmış gibi oldu.

Milyonlarca kişinin takip ettiği Bloomberg’te çıkan bu haberin ardından, United Airlines hisseleri Newyork Borsanı’nda çökmeye başladı. 12 dolarlık hisseler birkaç dakika içinde üç dolara kadar geriledi.

10 dakika içinde değeri 1 milyar dolar düşen şirketin tahtası alım satıma kapatılmak zorunda kaldı.

Birkaç saat içinde sorun anlaşıldı, United Airlines hisse değeri eski seviyesine geldi ama herkes bu kez sorumlu aramaya başladı.

Google “Bizim görevimiz, internetin popüler haberlerini dünyaya duyurmak” diye üzerinden “topu” başka evrelere fırlatıverdi.

SONUÇ:

Bu haberin ayrıntılarını Vatan gazetesi Pazar ekinde yazan Uğur Kaçbaş, internette bırakılan her türlü dijital parmak izinin bir başka örneğini de aktardı.

Bu kez Matrix dünyasının konusu United Airlines gibi dünya devi bir başka şirket: Apple

Apple’ın sahibi ve CEO’su Steve Jobs hakkında aylardan bu yana kanser söylentileri dolaşıyor. Bu yüzden borsada değer kaybeden Apple, defalarca bu söylentileri yalanladı, Jobs’un kanseri yendiği altını çize çize açıkladı.

Medya kuruluşları, ünlü isimlerin ölüm haberlerini “hazır olmak için” ellerinde tutarlar.

Bloomberg de Apple’ın CEO’su Steve Jobs için böyle bir ”hazırlık” yapmış.

Jobs’ın vefatının hemen ardından internette yayınlamak üzere bir haber hazırlamışlar, ancak 17 sayfadan oluşan haber, Bloomberg internet sitesinde çalışanlar tarafından “yanlışlıkla” yayına verilmiş.

“Sadece 30 saniye” yayında kalması skandal yaratmaya yetmiş.

Yine Matrix’deki gibi çalışan internet solucanları haberi yakalayıp, kopyasını bloglara atmış.

17 sayfalık haberin içinde Jobs öldüğünde aranacak kişiler listesin ve bu liste Jobs’un eski sevgililerinin cep telefonu numaralarının bile olması, olayı Matrix dünyasından gerçek dünyadaki bir skandala çevirmeye yettirmiş… Ve de arttırmış bile…

 

Kaynakça

Azime Acar, Medya Kaza Raporları 2, Sayfa 45, Cinius Yayınları, 2009

www.medyafobi.com

 

Yasal Uyarı: halklailiskiler.com sitesinde yayınlanan yazılı ve görsel içeriğin tüm hakları halklailiskiler.com'a aittir. Kaynak gösterilse dahi herhangi bir içeriğin tamamı izin alınmadan kullanılamaz. Ancak alınan içeriğin bir bölümü halklailiskiler.com’a link verilerek kullanılabilir.
Yorum Yazın