+1T Gazete Tasarım Günleri’nin ikinci gününde, dünyanın önde gelen editöryal sanat yönetmenlerinden biri olan Mark Porter ve Mimar Sinan Üniversitesi Grafik Bölümü Öğretim Görevlisi Savaş Çevik geleceğin tasarımcılarıyla buluştu. Mark Porter, gençlere basılı gazetenin yanı sıra iPad gibi tablet ürünler için gazete tasarımının inceliklerini anlatırken Savaş Çevik, Türkiye’de yapılan tipografi hataları ile ilgili bilgiler verdi.
İngiliz The Guardian Gazetesi'nde 15 yıl Kreatif Direktörlük yapan Mark Porter, genç tasarımcılarla bir araya geldi. Zaman Gazetesi +1T Gazete Tasarım Günleri kapsamında seminer veren Porter, “Biz The Guardian olarak sadece gazete tasarlamadık, görsel bir kimlik oluşturduk. Biz ilk farklılığımızı 1988 yılında daha modern görünüşlü yeni bir logoya geçerek yaptık” dedi. Bu değişimin uzun vadede gerçekleştiğini aktaran Porter, her güne özel ekler verdiklerini ve kimlik tasarımını binalarına da yansıttıklarını dile getirdi. Porter, tasarımın hayatın her döneminde büyük bir önem taşıyacağını kaydetti.
Mark Porter, Guardian'ın kuruluşundan bu yana geçirdiği tasarım sürecini anlattı. The Guardian'ın ilk baskısının 1821 yılında yapıldığını ifade etti. İlk renkli günlük gazetenin The Guardian olduğunu belirten Porter, gazete boyutu konusuna da değinerek, geçmişte gazete boyutlarının çok büyük olduğunu ve insanların özellikle toplu taşıma araçlarında gazete okumakta çok zorlandığını söyledi. Bunun üzerine Avrupa ve Dünya'da birçok gazeteyi incelediklerini anlatan Porter, "Araştırmalarımızın sonucunda The Guardian'ın 'Berliner' formatında basılmasına karar verdik” dedi.
The Guardian'ın en önemli özelliklerinden birinin de yazı türü olduğunu ifade eden Porter, "Gazeteyi tekrar tasarlamaya başladığımızda tüm gazetenin tek bir yazı formatında olmasının uygun gördük. Çünkü bu okuyucuyu yormuyor. Yazı türü olarak ta özgün bir yazı türü seçtik" diye konuştu. En çok düşünülen ve üzerinde durulan konunun ön sayfa olduğunu vurgulayan Porter, Guardian'ın boyutu itibariyle uygun tasarımın, üst kısmında hareketli alt kısmında daha çok yazının hakim olduğu bir yöntem benimsediklerini aktardı.
Günümüzde internet gazeteciliğinin öneminin altını çizen Porter şunları kaydetti: "Guardian'ın internet sitesini görsel anlamda yazılı gazete tasarımına yakın olması gerekiyordu. Belli bir kimlik ve karakter kurup bunu internet sitesine taşımak kolay bir iş değil. R2 adında bir proje oluşturduk. 50 teknik çalışan ve 6 da tasarımcıdan oluşan bir ekip kurduk. 2 buçuk yıllık bir çalışmanın sonucunda internet sitesini gazetenin devamı olacak bir kimliğe kavuşturduk."
Web sitesinin görsel anlamda bir gazeteye yaklaşmasını sağlarken 2.5 milyon dolar harcadıklarını ifade eden Mark Porter, Web sitesi tasarımını yenilediklerini de şöyle ifade etti: “Bir kimlik belirlemek, bunu web sitesine yansıtmak çok zordu. Renkle ilgili yeni bir yaklaşım içersinde olduk. Sonuçta web sitesinin gazetenin devamı gibi algılanması ve yeni bir kimlik kazanması ile oluşturuldu.”
E-kart gibi posta yoluyla satış sağladıklarını aktaran Porter, akıllı telefonlara da uygulamalar tasarladıklarını belirtti.
Güzel tasarımlar doğru bir tipografi ile olur
Haliç Üniversitesi’nde tasarım dersleri veren Yard. Doç. Dr. Savaş Çevik, Zaman Gazetesi’nin ev sahipliğinde düzenlenen Tasarım Günleri’nin ikinci gününde geleceğin tasarımcılarına, Türkiye’de yapılan tipografi hataları ile ilgili bilgiler verdi. Çevik, ülkemizde 84 yıldır Latin alfabesinin kullanıldığını hatırlatarak bu konuda gereken özenin gösterilmemesinden dolayı oluşturulan metinlerde sıklıkla tipografi hataları görüldüğüne dikkat çekti. Çevik, Zincirlikuyu Mezarlığı’nın girişindeki ‘Her canlı ölümü tadacaktır.’ yazısındaki tipografi hatalarını öğrencilere göstererek, “Sokaklardaki tabelalar da bile gözle görülür onlarca tipografi hatası mevcut “ diye konuştu.
Hat sanatında çok iyi yerlere gelmiş olan Osmanlı torunlarının yaptığı büyük tipografi yanlışlıklarının kabul edilemez olduğunu dile getiren Savaş Çevik, “Büyük tipografi hataları ile insanlar ölmüyor ama sanatın belli noktasını kaybetmiş oluyoruz.” diyerek tipografinin geleceğinin tehlikede olduğunu ifade etti.
Yılardır tipografi ile uğraştığını belirten Çevik, esas sorununun çok güzel tasarımlar ya da yeni fontlar icat etmek olmadığını vurgulayarak, “Benim düşüncem anatomisi doğru olan doğru karakterler ile yazılmış yazılar” dedi. Çevik, en iyi anlamlı tasarımlarında ancak doğru bir tipografi ile mümkün olacağını sözlerine ekledi.
Zaman Gazetesi +1T Gazete Tasarım Günleri kapsamında seminer veren Yazar Cüneyt Özdemir, genç tasarımcılara, dipnot tablet dergisi hakkında bilgilendirdi. Özdemir, “Dipnot tablette, Arap dünyasına özel Arapçasını çıkarttık. Önümüzdeki yıl 3 milyon tablet Fatih projesiyle öğrencilere dağıtılacak. Artık çocuklar kitap taşımayacak” dedi.
Reklam sektöründe gazetelerde dergilerde kimsenin henüz ne yapacağını kestiremediğini ifade eden Radikal Yazarı Cüneyt Özdemir, tablette oyun oynayan çocuklar için yeni kitapların elzem olduğunu fakat bu konuya da kimsenin el uzatmadığını vurguladı.
Tasarımcılara büyük bir ihtiyaç olduğunu anlatan Özdemir, “Tasarımcılara çok ihtiyaç var. Yeni bir kitap oluşturduk. Basında fragmanı var kitabın. Linklere güncellenen destekler var, videolar, ses kayıtları ve destekleri kitabın içinde mevcut” diye konuştu.
Tüm dünyada tablete doğru gidildiğini kaydeden Özdemir, tabletin; eğitim hiyerarşisini, eğitim sistemini öğretmen-öğrenci ilişkilerini değiştireceğini söyledi. 20 milyon çocuğun tabletlerle büyüyeceğini anlatan Özdemir, tabletin gazete ve dergilerde çok değişik bir hal alacağını kaydetti. Devletin tabletleri yedekleyerek bedava dağıttığına dikkat çeken Özdemir, “Sistem her şeyiyle değişecek, işin doğası gereği eski ezberlemeler son bulacak” ifadesini kullandı.
Dipnot Dergisi'nin Adobe uygulamalarıyla hazırladıklarını anlatan Özdemir, kitapta yazılımı kendilerinin gerçekleştirdiklerini kaydetti. Özdemir, “Gezi kitabı fotoğraf harita video olmasını istiyoruz. Her ay yeni bir kitap çıkartmayı düşünüyoruz” diye konuştu.
Barış Özcan: Tasarım kelimesi yeniden tanımlanmalı
Programın son bölümünde sahneye çıkan Adobe Akdeniz Ülkeleri ve Türkiye ‘den sorumlu medya ve yayıncılık uzmanı Barış Özcan, +1t Gazete Tasarım Günleri katılımcılarına ‘Tasarım Yazılımları ve Geleceğin Yayıncılığı’ konulu seminer verdi. Özcan, genç tasarımcılara tasarım dünyasının son zamanlardaki en önemli 3 trendinden bahsetti.
Tasarım dünyasının 3 önemli trendinin ‘her yerde’ sözcüğünde gizli olduğunu söyleyen Özcan, “Kreaktif fikirleri (ilhamı) ‘her yerde’ yakala. Tasarımı internete, mobil cihazlara, tabletlere yani her yere uygun olacak şekilde yap. Tasarımı ‘her yere’ dağıt. Yani yaptığınız tasarımı iPad, adroid ve blackberry cihazların yazılımlarında çalışabilecek bir şekilde tasarla” dedi.
‘Tasarım’ kelimesinin yeniden tanımlanmak zorunda olduğunu belirten medya ve yayıncılık uzmanı, “Tasarımın karşısında internet gibi bir problem var. Tasarımın yanından interneti düşünmek lazım. Artık internet elektrik gibi her zaman yanı başımızda olacak. Dijital gazete, e-kitap ev mobil cihazlara uygulama tasarlıyorsanız onun internet ile olan ilişkisini düşünmek zorundasınız” diye konuştu.
Günümüzde tasarımcılardan ‘süper kahraman’ olmaları bekleniyor diyen Özcan sözlerine şöyle devam etti: “Artık bir tasarımcıdan sadece tasarım disiplinine sahip olması beklenmiyor. Bir tasarımcı internet ile yoğrulmuş ve aynı zamanda video ve fotoğraftan çok iyi anlayan gerekiyor. “
